انقلاب اسلامی ایران، برخلاف بسیاری از جنبش‌های معاصر، تنها یک تغییر سیاسی نبود، بلکه مفاهیم عمیقی در حوزه فرهنگ و هویت ملی را متحول کرد. دهه فجر را می‌توان نقطه آغاز احیای هویت تمدنی ایران دانست؛ هویتی که بر پایه استقلال، خودباوری و معنویت بنا شد.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان،
یادداشت خبرنگار؛ دهه فجر، نه فقط سالگرد پیروزی یک انقلاب، بلکه نقطه آغاز یک بازتعریف هویتی برای ایران است. انقلابی که نشان داد بازگشت به ریشه‌های فرهنگی و دینی، نه‌تنها مانعی برای پیشرفت نیست، بلکه می‌تواند عاملی برای رشد، استقلال و اقتدار ملی باشد. این درس بزرگ دهه فجر است: هویت ملی، هنگامی پایدار و مقتدر خواهد بود که ریشه در باورهای اصیل، فرهنگ بومی و اراده جمعی یک ملت داشته باشد.
پیش از انقلاب، سیاست‌های فرهنگی وابسته به غرب در تلاش بود تا هویتی تحمیلی و بیگانه را جایگزین هویت اصیل ایرانی-اسلامی کند. این روند، نوعی از خودبیگانگی را در جامعه ایرانی پدید آورده بود که در آن، بسیاری از مفاهیم ملی و دینی به حاشیه رانده شده بودند. انقلاب اسلامی، اما این معادله را تغییر داد و با بازگشت به ارزش‌های اسلامی و ریشه‌های تمدنی ایران، زمینه را برای احیای هویت ملی فراهم کرد.
امام خمینی (ره)، رهبر انقلاب، با تأکید بر استقلال فرهنگی و فکری، گفتمان جدیدی را مطرح کرد که در آن، خودباوری، استقلال‌طلبی و رجوع به هویت بومی، جایگزین تقلید از الگوهای بیگانه شد. این نگاه، برخلاف تصور برخی که هویت ملی را در تقابل با مذهب می‌دیدند، نشان داد که مؤلفه‌های ایرانی و اسلامی نه‌تنها تضادی با یکدیگر ندارند، بلکه در هم‌تنیده و تکمیل‌کننده یکدیگرند.
هویت ملی، پدیده‌ای پویا و چندلایه است که از تاریخ، فرهنگ، دین، زبان، و ارزش‌های اجتماعی شکل می‌گیرد. انقلاب اسلامی با ایجاد تحولات بنیادین، مؤلفه‌های این هویت را بازتعریف کرد:
- استقلال و آزادی: اگرچه در تاریخ ایران، همواره مبارزاتی برای استقلال سیاسی وجود داشته، اما انقلاب اسلامی این مفهوم را به سطحی فراتر برد و استقلال فرهنگی و فکری را نیز مطرح کرد. استقلالی که تنها به معنای قطع وابستگی به قدرت‌های خارجی نبود، بلکه بر خوداتکایی در تمامی ابعاد زندگی تأکید داشت.
- عدالت اجتماعی و مردم‌سالاری دینی: انقلاب اسلامی، مفهوم حکومت را از یک نهاد استبدادی به نظامی مردم‌سالار و دینی تغییر داد. این تحول، نوعی مشارکت عمومی و هویت سیاسی جدید را در جامعه نهادینه کرد که در آن، مردم نه‌فقط ناظر، بلکه تصمیم‌گیرنده اصلی سرنوشت خود بودند.
- احیای ارزش‌های اخلاقی و دینی: یکی از مهم‌ترین جنبه‌های انقلاب، تغییر در نگرش‌های اجتماعی و فرهنگی بود. اخلاق اسلامی، سبک زندگی ساده، تقویت روحیه ایثار و شهادت، و مقابله با تجمل‌گرایی، از ارزش‌هایی بود که در فرهنگ عمومی جامعه بازتعریف شد.
انقلاب اسلامی ایران، تنها یک تحول داخلی نبود، بلکه الگویی جدید را در سطح بین‌المللی معرفی کرد. بسیاری از ملت‌های تحت سلطه، با الهام از این انقلاب، به دنبال احیای هویت ملی و استقلال خود رفتند. نهضت‌های مقاومت در جهان اسلام و حرکت‌های استقلال‌طلبانه در آفریقا و آمریکای لاتین، نمونه‌هایی از این تأثیرات هستند.
در این میان، رسانه‌های غربی و جریان‌های مخالف تلاش کردند تا انقلاب اسلامی را تنها به یک جنبش سیاسی محدود کنند و ابعاد فرهنگی و هویتی آن را نادیده بگیرند. اما واقعیت این است که این انقلاب، یک تغییر گفتمانی در سطح جهانی ایجاد کرد و مفهوم جدیدی از هویت ملی مبتنی بر ایمان، عدالت‌خواهی و استقلال را ارائه داد.
انتهای پیام/
برای ورود به ویکی آزادگان اینجا کلیک کنید / www.wikiazadegan.com