بخش قابل توجهی از وقایع دوران اسارت از دل گفته‌ها و خاطرات آزادگان بیرون میآید که باید بیان شوند و به عنوان یک مرجع و تجربه‌ی تاریخی برای آیندگان به یادگار بمانند.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، گستردگی وقایع مرتبط با آزادگان دفاع مقدس و عدم ثبت و ضبط مناسب این وقایع، کار گردآوری و سازمان‌دهی اطلاعات و مطالب در این خصوص را با چالش جدی مواجه می‌سازد، که حل آن خارج از توان یک نهاد و مؤسسه است؛ لذا بهترین روش برای تهیه و گردآوری این مطالب یاری‌گرفتن از خود آزادگان و کسانی است که در این زمینه به مطالعه و نگارش پرداخته‌اند، اما این امر نیاز به ایجاد بستری مناسب و ضوابطی خاص دارد تا همگان بتوانند مطالب معتبر خود را در آن بارگزاری کنند. از سوی دیگر نگهداری و انتشار اسناد، کتاب‌ها و دانشنامه‌های گوناگون در مورد آزادگان به صورت چاپی، که عموماً از حجم بالایی برخوردارند و بیشتر در آرشیوها وکتابخانه ها جای دارند، مانع از دسترسی آسان به این مطالب ارزشمند می‌شود. بر همین اساس استفاده از کتب و منابع چاپی به تدریج جای خود را به فضای مجازی و وب داده است. اما این فضای جدید نیز مسئلة نشر گسترده مطالب غیرموثق در خصوص آزادگان دفاع مقدس و مشکل استناد به این مطالب را افزایش داده است. تدوین دانشنامة ویکی آزادگان از‌آن‌رو از اهمیت شایانی برخوردار است که اولاً در چارچوب اصول و ضوابط مشخص، بستر مناسبی برای تأمین مطالب معتبر در مورد آزادگان دفاع مقدس، توسط خود آزادگان و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی متعدد فراهم می‌سازد و ثانیاً دسترسی آسان به این مطالب در فضای مجازی را امکان‌پذیر می‌کند.
به‌منظور حفظ و نشر
آثار و ارزشهای اسارت و آزادگان، موسسه فرهنگی هنری پیام آزادگان مبادرت به تدوین و بارگذاری طرح تحقیقاتی «ویکی آزادگان» در فضای وب
به صورت دوزبانه (فارسی- انگلیسی) کرده است. ویکی بستر مناسبی را برای
بارگذاری مطالب و منابع معتبر در ارتباط با اسارت و آزادگان، توسط آزادگان و
اشخاص واجدشرایط و همچنین دستیابی مردم، آزادگان، رزمندگان دفاع مقدس،
پژوهشگران و هنرمندان به این مطالب را فراهم می سازد. این طرح تحقیقاتی
اقدامی مناسب برای گردآوری، حفاظت، دسترس‌پذیری و اشاعة آثار و ارزشهای
اسارت و آزادگان به‌صورت تخصصی، جامع، معتبر و روزآمد در فضای وب است.
در همین راستا خبرنگار ما با آزاده سرافراز «سعید نجار» که خود از تلاشگران و همراهان در به ثمر رسیدن این پروژه بی نظیر و ملی در حوزه دفاع مقدس است گفتگویی داشته است.
خوش آمدید، از حضور شما در این گفتگو خرسندیم. لطفاً خودتان را معرفی بفرمائید.
سعید نجار متولد شهر شوشتر در استان خوزستان هستم. زمانی که جنگ آغاز شد همانند تمامی رزمندگان اسلام وارد نبرد علیه دشمن متجاوز بعثی شدم. دوبار در عملیات‌ها مجروح شدم و بعد از بهبودی نسبی دوباره به منطقه جنگی اعزام شدم. در فروردین ۶۲ زمانی که ۲۰ سال داشتم به اسارت نیروهای بعث عراق درآمدم و
در ۱ شهریور سال ۶۹ از بند اسارت رها شدم و
به وطن بازگشتم.
بعد از اسارت ابتدا من را به اردوگاه «موصل ۲» بردند شش ماه را در آنجا گذراندم و بعد به اردوگاه «رمادی» منتقل شدم. از اسفند ۶۲ تا پایان اسارت در اردوگاه «عنبر»، «کمپ ۸» بودم. سال‌های عذاب آوری بود، اگر ایمان به خدا و شوق دیدار وطن نبود، هر ثانیه‌ی آن سال‌ها بر ما می‌گذشت. بعد از اسارت در شهرمان(شوشتر) به ادامه تحصیل مشغول شدم و تا مقطع دکتری رشته‌ی تاریخ را گذراندم و در آموزش و پرورش و پس از آن در دانشگاه پیام نور به مشغول به فعالیت شدم.
به عنوان یک آزاده نظرتان در رابطه با «ویکی آزادگان» چیست؟
سایت «ویکی آزادگان» که نتیجه تلاش و زحمات مسئولان موسسه پیام آزادگان است راهی است برای آنکه دسترسی به منابع تخصصی بیشتر شود و در گردآوری اطلاعاتی که پیرامون آزادگان وجود دارد به عنوان یک مرجع شناخته شود. برای افرادی که تمایل به بارگذاری خاطرات و اطلاعاتی پیرامون اسارت دارند می‌تواند به عنوان یک مرکز جامع باشد که هم کسب اطلاعات کنند و هم اطلاعات و پژوهش هایی که خود دارند را بارگذاری کنند. افرادی که اطلاعات، تحقیقات و پژوهشی با موضوع اسارت و آزادگان دارند می‌توانند در این فضا بارگذاری کنند و نیاز نیست که لزوما آزاده باشند، بلکه کسانی که در زمینه‌ی پژوهش‌های تاریخی، ادبیات پایداری و دفاع مقدس که به آزادگان و دوران اسارت و پس از آن یا بررسی اردوگاه‌ها فعالیت می‌کنند می‌توانند از این موقعیت استفاده کنند. همه‌ی افراد اعم از محققین و پروهشگران در تمامی دنیا می‌توانند به این سایت دسترسی داشته باشند. از آنجایی که ویکی آزادگان از زبان انگلیسی پشتیبانی می‌کند چنانچه شخصی در کشور دیگری بخواهد در مورد تاریخ جنگ ایران و عراق پژوهشی انجام می‌دهد می‌تواند به این سایت به عنوان یک منبع معتبر رجوع کند.
ویکی آزادگان چقدر می‌تواند به حفظ ارزشهای اسارت و آزادگان کمک کند؟
اسارت یک جزء جدایی ناپذیر از زندگی همه‌ی آزادگان هست. ممکن است به آن فکر نکنیم اما نمی‌توانیم کاملاً آن را از ذهنمان دور کنیم. هر کدام از ما یک مقطع زمانی طولانی بین ۲ تا ۱۰ سال را در بند دشمن بودیم و این بازه‌ی زمانی بخش جدایی ناپذیر زندگی آزادگان است و گاهاً شاید آزادگان نخواهند در مورد آن صحبت کنند اما به نظر بنده مسائل مربوط به دوران اسارت هر چه بیشتر باید گفته و بازگو شود و ما به عنوان یک تجربه‌ی تاریخی باید از آن یاد کنیم.
بخش قابل توجهی از وقایع دوران اسارت از دل همین خاطرات بیرون میآید که باید بیان شوند و به عنوان یک مرجع و تجربه‌ی تاریخی برای آیندگان به یادگار بمانند، تا چنانچه می‌خواهند واقعه جنگ و آدمهای آن جنگ را قضاوت کنند بدانند که در این مقطع زمانی در تاریخ این سرزمین آدهایی می‌زیستند که زندگی متفاوتی داشتند. این موضوع زمانی میسر می‌شود که یک منبع معتبر و مرجعی چنین میراثی را نگهداری و نشر دهد. ویکی آزادگان چنین هدفی را دنبال می‌کند.
در جنگ‌ها ما با دو جبهه مواجه هستیم یکی میدان جنگ که دو گروه به عنوان دشمن با هم مبارزه می‌کنند و جبهه‌ی دوم به جنگ پشت جبهه معروف است که مردمی سعی می‌کنند مددکار نیروهای جنگی خود باشند. در جنگ ۸ ساله دفاع مقدس جبهه‌ی سومی به وجود آمد که من از آن بهجبهه‌ی «موازی» یا جبهه‌ی «مقاومت» یاد می‌کنم. در آن جبهه رزمندگان اسارت را پایان کار خود نمی‌دانستند، گرچه سلاح از آنها گرفته شد اما مبارزه‌ی دیگری در اردوگاه‌ها به نام جنگ عقاید و آرمان‌ها آغاز شد. رزمندگان تا آخرین روز اسارت در مقابل شکنجه‌ها‌ی دشمن مقاومت کردند و حاضر نشدند از اصول و عقاید خویش در برابر دشمن حتی یک قدم عقب نشینی کنند.
جنگ ایران و عراق اولین جنگ تاریخ نبوده و قطعا آخرین آن هم نخواهد بود. اگر تاریخ جنگ ما را بخوانید، خواهید دید که اسرای ما هیچگاه دغدغه‌‌ای برای دولتمران ایجاد نکردند که به واسطه‌ی آن بخواهند به دشمن امتیازی بدهند، زیرا می‌دانستند آنها محکم و استوار پای آرما‌ن‌های خود ایستاده‌اند.
به نظر شما چه لزومی دارد آزادگان خاطرات خود را در ویکی بارگزاری کنند؟
خاطره یک امر کاملاً شخصی است و هر فرد می‌تواند خاطرات خاص خود را داشته باشد چون زاویه‌ی دید افراد متفاوت است، اما ممکن است بین این خاطرات وجوه اشتراکی باشد به همین دلیل جایز است که هر آزاده ایرانی دست به قلم ببرد. ممکن است افراد مختلف یک واقعه یکسان را به شکل‌های متفاوت بیان کنند یا در اثر گذر زمان جزئیات فراموش شود به همین دلیل ویکی آزادگان می‌تواند کمک کند تا همه آزادگان خاطرات خود را با ارزیابی و صحت سنجی که توسط «گروه ارزیاب» در این پلتفرم انجام می‌شود به اشتراک بگذارند.
نقش زمان را در حفظ یا فراموشی اتفاقات دوران اسارت چگونه می‌بینید؟
اگر آمار تقریبا ۴۰ هزار نفری آزادگان از بدو آزادی را رصد کنیم می‌بینیم که بسیاری از آنها دیگر در قید حیات نیستند و ممکن هست هر کدام از این عزیزان خاطرات بی تکراری را با خود برده باشند که دیگر به دست ما و آیندگان نرسد. به نظر بنده آن چیزی که الان می‌تواند در نشر خاطرات آزادگان خیلی نقش اساسی را ایفا کند بحث زمان هست که به سرعت از دست می‌رود. اگر کسانی می‌خواهند در مورد دفاع مقدس و جنگ هشت ساله واقعیت را بدانند باید از نسلی که اکنون در کنار آن‌هاست و آن حوادث را تجربه کرده است حقایق آن را کسب کنند، چرا که بعدها ممکن است از منابع دست دوم و یا تحریف شده این اطلاعات اخذ شود که شاید اصالت و سندیت لازم را از دست داده باشد.
چنانچه خودتان سخنی دارید، مطرح کنید.
خاطرات آزادگان باید تا زمانی که در کنار ما هستند گردآوری شود. این آدمهای بی تکرار هستند، دُرهای درخشانی که در تاریخ جنگ بی بدیلند و بی انصافی است که فقط یک روز در سال آن هم در سالروز ورود آزادگان چند ساعتی را در مجامع رسمی و صدا سیما از آنها یاد کنیم و دیگر آنها را به فراموشی بسپاریم. باید از دانش مقاومت و سبک زندگی آنها استفاده شود و آیندگان از آنها الگو برداری کنند. بی شک آزادگان کسانی هستند که با خدای خود معامله کردند و گاهاً اگر گلایه‌ای می‌کنند به حق و از سر ناچاری است. آزادگان اینقدر شخصیت کم توقع وگاها بی توقعی هستند که دیده نمی‌شوند و خیلی‌ها یادشان می‌رود که این آدم ها در زمان خودشان بزرگترین فداکاری‌ها را انجام دادند که تا ابد در صفحه ی تاریخ ایران بر جای خواهد ماند.
انتهای پیام/
اعوذ بالله السمیع العلیم