به زودی تمام آزادگان می‌توانند به «ویکی آزادگان» مراجعه کنند و محتواهای خودشان را در ویکی به اشتراک بگذارند.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، طرح «ویکی آزادگان» به
منظور حفظ و نشر آثار و ارزش‌های اسارت و آزادگان از
تیرماه سال ۱۴۰۱ آغاز و در دستور‌کار
قرار گرفت. هدف از این طرح انتشار و اشتراک اطلاعات، خاطرات و تمامی احوالات دوران اسارت در فضای وب است تا در اختیار عموم مردم قرار گیرد. گردآوری ثبت و انتشار خاطرات اسیران ایرانی
در جنگ تحیلی عراق علیه ایران و شرح حال روحانی سید علی اکبر ابوترابی از
پایه های این منبع است.
موسسه پیام آزادگان قبلا از طرح ملی و ماندگار «ویکی آزادگان» خبرهایی منتشر کرده است و اینک قرار است به زودی از آن رونمایی شود و در اختیار عموم قرار بگیرد. در همین راستا خبرنگار ما با دکتر «میترا صمیعی» دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه علامه
طباطبایی که مجری طرح ویکی آزادگان است به گفتگو نشست.
ضمن خوش‌آمد گویی و تشکر از حضور شما در این گفتگو، لطفا در ابتدا از چگونگی ایده‌پردازی «ویکی آزادگان» بگویید.
با سلام و عرض ادب؛ تجربه زیستی آزادگان در دوره‌ی اسارت و دفاع مقدس شامل نکات بسیاری بوده است به همین دلیل ایده اولیه این طرح توسط یکی
از مدیران ما جناب دکتر ملکی که خودشان آزاده دفاع مقدس هستند و دوران اسارت را طی کرده‌اند پیشنهاد شد. دکتر ملکی گفت: اسرای دوران دفاع مقدس موسسه‌ای دارند که به طور
ویژه و تخصصی در حوزه آزادگان و اسارت فعالیت می‌کند. ایده‌ای که ایشان
مطرح کردند این بود که این آثار را ما بتوانیم در فضای وب منتشر کنیم
و طرح ویکی آزادگان مطرح شد. بنده مطالعه زیادی در اینباره کردم و به نظرم
رسید با استفاده از نرم افراز ویکی مدیا می‌توانیم این کار را به ثمر
برسانیم. موسسه پیام
آزادگان آثار خوبی را در این زمینه چاپ کرده، ولی انتقال بسیاری از این
خاطرات در فضای وب می‌تواند با کسانی که با این مفاهیم بیگانه‌اند مفید باشد.
محتوای ویکی بر چه اساسی دسته‌بندی می‌شود و هسته اولیه آن چیست؟
تقسیم بندی ما در این پلتفرم بر اساس اردوگاه هاست. اردوگاه‌های
آزادگان هرکدام فلسفه خاصه خودش را دارد. «ویکی آزادگان»
شامل مقالاتی در موضوعات مختلف اسارت و آزادگان است. ما ابتدا این موضوعات
را در قالب مدخل هایی ایجاد کردیم و این مدخل ها را گسترش دادیم. ویکی
حالت دایرة المعارفی دارد و چون چنین ساختاری داشت ما به این فکر افتادیم
که یک نظام نامه‌ای برای آن تنظیم کنیم. این نظام نامه را با همکاری دکتر
ملکی انجام دادیم و در اختیار موسسه قرار دادیم. در بحث دیگر ما شیوه
نامه هایی از جمله: مقالات موضوعی، مقالات شخصیت ها، مقالات مربوط به اماکن و.... ایجاد کردیم. در نهایت این
شیوه نامه‌ها در جلسات شورای پژوهشی و آموزشی موسسه مصوب و تأسیس شد.
زمانی که از موسسه پیام آزادگان بازدید کردم متوجه شدم در این سالهایی که این موسسه فعالیت داشت کارهای بسیار ارزشمندی
در مباحث مربوط به آزادگان تهیه شده و بیشتر این اطلاعات و محتواها در
دانش نامه آزادگان قرار دارد و ما هسته اولیه‌ی ویکی
آزادگان رو با همین دانش نامه‌ی آزادگان شروع کردیم.
چه کسانی می‌توانند در ویکی مطلب بارگزاری کنند و نحوه نظارت بر محتوا به چه نحوی است؟
ویکی آزادگان در فضای وب ایجاد شده است و برای همه قابل دسترس است. تمام آزادگان سرافراز می‌توانند به آن مراجعه کنند و محتواهای
خودشان را در ویکی به اشتراک بگذارند. هر کدام از آزادگان می توانند چنانچه
خاطره‌ای دارند ارسال کنند تا به ویکی اضافه شود. تقریبا می‌توان گفت همه افراد
می‌توانند آن را ببینند و در این طرح ما را یاری کنند. به همین منظور
ما یک فرمی را در «ویکی آزادگان» طراحی کردیم تا آزادگان بتوانند اطلاعات
مربوط به خودشان را وارد کنند و چنانچه پیشنهاد، خاطره و .... دارند برای ما
ارسال کنند.
بسیاری
از خاطرات یا نوشته های آزادگان باید به نوعی راستی آزمایی می‌شد. یعنی
مطالبی که این عزیزان در خاطراتشان یا دلنوشته هایشان مطرح می‌کردند باید
به نوعی صحت و دقت مطالب مورد بازبینی قرار بگرفت. برای این کار تصمیم
گرفته شد، گروهی «ارزیاب محتوایی» را تعیین کنیم. پیشنهاد موسسه این بود در
هر اردوگاهی سه الی پنج نفر را به عنوان ارزیاب محتوایی معرفی کنند که
مطالبی را که آزادگان در اختیار ما قرار می‌دهند و یا بارگزاری می‌کنند را
مورد راستی آزمایی قرار بگیرد. این افراد معرفی شدند جلسات متعددی در این
خصوص برگزار کردیم و خوشبختانه تعداد مدخل های ما به ۱۲۶۰ مدخل رسید.
لطفا در خصوص مدخل‌هایی که اشاره کردید بیشتر توضیح دهید.
در
حال حاضر مدخل ها همگی وارد «ویکی آزادگان» شدند و هر کدام از آزادگان
تمایل به نوشتن مدخلی دارند می‌توانند اعلام آمادگی کنند و همچنین می‌توانند پیشنهاد یک مدخلی را بدهند. یعنی اگر
مدخلی را ما فراموش کردیم این عزیزان می‌توانند به ما پیشنهاد بدهند. ما
در ویکی آزادگان یک بخش ویژه برای حجت الاسلام و المسلمین شهیدابوترابی(سید آزادگان) در نظر گرفتیم. دلیل این موضوع اهمیت ویژه ایشان در
دوران اسارت بود و در بیشتر موارد و خاطراتی که از دوران اسارت بیان
می‌شد به حاج آقا ابوترابی اشاره شده است. از خاطرات اسرا گرفته تا شخصیت
اخلاقی و رفتاری و از همه مهمتر تلاش هایی که ایشان در آن دوران طاقت فرسا کردند باعث شد یک بخش
ویژه برای ایشان در نظر بگیریم.
آیا اطلاعاتی از عموم آزادگان در ویکی وجود دارد؟
در اینباره ما طرح دیگری داریم که در یک مدخل به معرفی
تمامی آزادگان عزیز بپردازیم، به این صورت که یک توضیحات مختصری از هر آزاده
از قبل اسارت، زمان اسارت و حتی بعد اسارت قرار می‌دهیم. البته به غیر از
حاج آقا ابوترابی ما برای شخصیت‌هایی، مثل: شهید حسین لشگری، خانم معصومه آباد،
خانم ناهیدی و.... هم مدخل‌های جداگانه‌ای ایجاد کردیم. ما قصد داریم این
امکان را برای تمام آزادگان فراهم بکنیم که هم یک تصویری از آزاده باشد و هم
شرح مختصری از زندگی نامه و فعالیت های آزادگان در ویکی آزادگان داشته
باشیم.
بخش
دیگری که در ویکی وجود دارد مربوط به روز شمار اسارت و شهادت است. این بخش
دائما توسط همکاران موسسه پیام آزادگان آپدیت می‌شود و در اختیار ما قرار
داد می‌شود.
امکان جابه‌جایی بین صفحات ویکی و وب‌سایت های بیرونی ممکن است؟
بله؛ یک بخش دیگر که در
ویکی ایجاد شده است رده های موضوعی است. ما در رده‌های موضوعی سعی کردیم بر
اساس اهمیت موضوعات در دوران اسارت ابتدا موضوعات کلی و ذیل آن موضوعات
فرعی تر و .... را قرار دهیم، یعنی یک ساختار سلسله مراتبی برایش تعریف کردیم که از موضوع
عام به موضوع خاص می‌رسید. همانطور که عرض کردم برای ایجاد ویکی شیوه
نامه تنظیم کردیم. هر مدخلی که ایجاد می‌شود باید برای بخش‌های مختلف آن
ساختار ایجاد کنیم. از طرف دیگر داخل متن و محتوا کلمات یا موضوعاتی که
اهمیت دارد را هایپر لینک کردیم. به این صورت که وقتی هایپرلینک می‌شود اگر
مدخلش در ویکی آزادگان موجود باشد به آن صفحه یا موضوع لینک و متصل می‌شود
و می‌توانید مقاله مرتبط با آن موضوع را ببینید. همچنین در برخی از
موضوعات که در صفحات دیگر یا در ویکی های دیگر راجب آن موضوع توضیحاتی بود
ما دوباره هایپرلینک کردیم و لینک بیرونی دادیم.
ویکی آزادگان به جز زبان فارسی از زبان دیگری هم پشتیبانی می‌کند؟
ویکی آزادگان به
صورت دو زبانه تنظیم شده است. یعنی هم به زبان فارسی و هم انگلیسی ترجمه
شده است. ما معادل هر مدخل دانش نامه‌ای که با زبان فارسی بود را به زبان
انگلیسی هم ترجمه کردیم. در حال حاضر سی مدخل به زبان انگلیسی تهیه،
ویراستاری و بازبینی شده و در نهایت راه اندازی شده است.
زمانی که
وارد «ویکی آزادگان» شوید در ابتدا از شما می‌خواهد زبان مورد نظرتان را
انتخاب کنید که شما می‌توانید فارسی و یا زبان انگلیسی را انتخاب کنید.
از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید از شما سپاسگزاریم.
خواهش می‌کنم؛ در پایان لازم
می‌بینم از دکتر قاسمی، دکتر ملکی، دکتر
بهشتی پور، آقای خوب
نژاد، آقای اسماعیلی، خانوم قلعه قوند و همچنین تمام همکاران موسسه کمال
تشکر و قدردانی را داشته باشم که در تحقق این پروژه بزرگ و ملی با تمام
توان تلاش کردند.
انتهای پیام/
اعوذ بالله السمیع العلیم