کل اسرای بازگشتی به کشور تحت عنوان «آزادگان سرافراز» سی و نه هزار و ۱۴۰ نفر بود، مجموع اسرای عراقی تحویل داده شده به آن کشور نیز پنجاه و شش هزار و ۶۹۵ نفر بوده است، که این تبادل بین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۲ بین دو کشور صورت پذیرفت.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، در تقویم حماسی ایران اسلامی ۲۶ مرداد سال ۱۳۶۹ سالروز ورود آزادگان
می‌باشد. در این روز میهن اسلامی شاهد حضور آزادگان غیور و سرافرازی بود که
پس از تحمل سال‌ها مرارت و اسارت در زندان‌های رژیم بعثی عراق، قدم به خاک
پاک وطن نهادند.
طی بند ۳ مفاد قطعنامه ۵۹۸ که در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۱۹۸۷ (۲۹ تیرماه ۱۳۶۶)
در جلسه شماره ۲۷۵۰ شورای امنیت طرح و به اتفاق آرا به تصویب رسیده بود،
عنوان گردیده؛ «مصرانه می‌خواهد اسرای جنگی آزاد شده و پس از قطع مخاصمات
فعال کنونی، بر اساس کنوانسیون سوم ژنو ۱۲ اوت ۱۹۴۹، بدون تأخیر به کشور
خود بازگردانده شوند».
کل اسرای بازگشتی به کشور تحت عنوان «آزادگان سرافراز» سی و نه هزار و
۱۴۰ نفر بود، مجموع اسرای عراقی تحویل داده شده به آن کشور نیز پنجاه و شش
هزار و ۶۹۵ نفر بوده است، که این تبادل بین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۲ بین دو
کشور صورت پذیرفت.
در طول دوران دفاع مقدس مسئولان ایرانی تلاش کردند تا اسیران معلول و
آنان که جراحت‌های خیلی شدیدی داشتند با یکدیگر مبادله شوند، ولی طرف عراقی
حاضر به همکاری نبود، لیکن دولت جمهوری اسلامی ایران در ۲۱ مرحله تعداد یک
هزار و ۳۴۱ نفر از اسرای بیمار و معلول را یک‌طرفه آزاد کرد و نیرو‌های
عراقی نیز در اقدامی مشابه ناگزیر به آزادی ۹۴۶ نفر از اسیران معلول و
بیمار ایرانی شدند که تعدادی غیر نظامی زن هم در بین آن‌ها وجود داشتند،
لیکن مبادله بزرگ طی ماه‌های مرداد و شهریور سال ۱۳۶۹ انجام شد. بعد از آن
هم مبادله‌هایی انجام شد که تا سال ۱۳۸۲ ادامه داشت.
همچنین در این فرایند پیکر مطهر ۵۷۰ اسیر شهید در اردوگاه‌های کشور عراق
نیز با جنازه هزار و ۱۲۴ اسیر عراقی فوت شده در اردوگاه‌های کشورمان تبادل
شده است.
براساس اظهارات آزادگان سرافراز تفاوت‌های شدیدی در نحوه برخورد و
نگهداری اسرا در کشور‌های دو طرف (عراق و ایران) وجود داشته است، در
مهمترین تفاوت فاحش، دولت عراق از بین ۳۷ هزار و ۵۳۲ اسیر آزادشده ایرانی
تعداد بیست هزار و ۳۱۳ نفر از آن‌ها را از نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب
سرخ مخفی نگه داشته بود و تا زمان تبادل گسترده یعنی سال ۱۳۶۹ دولت ایران و
خانواده این افراد از آن‌ها هیچ‌گونه اطلاعاتی نداشتند.
باهمین رویکرد مسئولین وقت کشور عراق بار‌ها مبادرت به بیان اظهارات
خلاف واقع پیرامون وجود و تعداد اسرای ایرانی داشته و به دلیل عدم ثبت نام
اکثریت اسرای ایرانی انواع شکنجه‌های جسمی و روحی را بر آن‌ها اعمال
میکردند که شاهدان این جنایات گسترده به وفور در بین آزادگان سرافراز
ایرانی حضور دارند. در صورتی که به علت رفتار توام با رأفت اسلامی کشورمان
با اسرای عراقی بیش از بیست هزار نفر از آنان تقاضای پناهندگی به ایران را
داشتند و فرم‌های درخواست مربوطه را تکمیل کردند که نزدیک به ۱۰ هزار مورد
آن‌ها توسط مسئولین مورد موافقت قرار گرفت.
همچنین یک نکته قابل توجه این است که در بین اسرای عراقی اسیرانی با
ملیت‌های مختلف حضور داشتند که به نیرو‌های عراقی در جنگ کمک میکردند.
جمعا تعداد آن‌ها ۲۴۷ نفر بوده که پنج نفر آن‌ها در مدت اسارت فوت کرده و
سه نفر آن‌ها پناهنده و تعداد ۲۳۹ نفر نیز آزاد شدند.
با نگاهی کوتاه به آثار منتشر شده با موضوع خاطرات آزادگان طی روز‌های
اسارت در اردوگاه‌های رژیم بعث عراق به این نکته مهم پی خواهیم برد که
آزادگان واژه‌های شجاعت، دلاوری، مقاومت، پایمردی، صلابت، ایثار، توکل،
توسل و... را به شایستگی معنی کردند.
همچنان که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با جمعی از آزادگان سرافراز
فرمودند: «شما برادران عزیز؛ گوهر‌های بازیافته‌ی از ذخیره‌ی ایمان در
جمهوری اسلامی هستید. در طول قرن‌های متوالی، یک عنصر جامدِ بی ارزش تبدیل
می‌شود به الماس؛ در صورتی که استعداد آن را داشته باشد. دوران اسارت،
کوتاه شده‌ی قرن هائی است که انسان‌های با استعداد را تبدیل کرده است به
الماس‌های درخشان. زندگی شما آزادگان می‌تواند برای ما یک ستاره‌ی راهنما
باشد...»
امروز شاهدیم که آزادگان غیور ایران اسلامی، این الماس‌های درخشان به
عنوان بازو‌های قدرتمندی در حوزه ترویج فرهنگ عاشورایی دفاع مقدس و مقاومت
در جامعه فعال می‌باشند.
بر آحاد جامعه لازمست برای آنکه به ارزش والای امنیت، آرامش و اقتدار
کنونی کشورمان پی ببرند با خاطرات ارزشمند این آزادگان مأنوس شده و همچون
گنجی گرانبها آن‌ها را احصاء و به تاریخ و آیندگان بسپارند...
استان گلستان نیز در طی ۸ سال دفاع مقدس تعداد هزار و ۱۷۸ آزاده سرافراز داشته است.
در پایان یاد کنیم از مجاهدت‌های فراوان مرحوم سیدعلی اکبر ابوترابی که
در زمان اسارت خود منشأ خیر و برکات فراوان و یک نقطه قوت معنوی برای
آزادگان عزیزمان در اردوگاه‌های رژیم بعثی بوده است.
همچنین سرلشکر شهید حسین لشکری که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی به
سیدالاسرا مشهور شد که اولین اسیر ایرانی و آخرین آزاده محسوب می‌شود.
انتهای پیام/
آزادگان آبروی ملت را حفظ کردند. مقام معظم رهبری