بی‌تردید در حوزه دفاع مقدس، تنها حوزه‌ای که همچنان فعال است، حوزه اسارت است.
به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، وقتی
جنگی هشت ساله بر میهن تازه رسته از حکومت ستمشاهی تحمیل شد، مردمی
عاشقانه به جبهه‌های جنگ پیوستند. شهادت، اسارت و جانبازی سرنوشت قهری
آنانی بود که به جز دفاع از مرز وبوم این کشور و پاسداشت ارزش‌های والای
انقلاب اسلامی به چیز دیگری نمی‌اندیشیدند. در این میان عده‌ای هم‌چون حضرت
زینب و اسیران مظلوم کربلا، دوران تلخ و سخت اسارت را چشیدند. دغدغة روایت
و ثبت خاطرات و وقایع آن روزها سبب شد تا به همت سید آزادگان، سیدعلی اکبر ابوترابی، مجموعه‌ای شکل بگیرد که هدف آن ترویج و تبیین فرهنگ آزادی و آزادگی است.
مصاحبه پیش رو به منظور مروری بر فعالیت‌ها و دستاوردهای مؤسسه پیام آزادگان
از گذشته تا به امروز شکل گرفته تا بخشی از همت بلند و تلاش ارزشمند این
مجموعه در ثبت تاریخ اسارت، خاطرات آزادگان هشت سال دفاع مقدس و ترویج
فرهنگ آزادگی را بنمایاند.
این گفت‌وگو در تاریخ 19 بهمن 1401 با سرکار خانم فرزانه قلعه‌قوند، معاون پژوهشی مؤسسه پیام آزادگان صورت گرفته است که در چهار بخش و در این گزارش بخش دوم آن تقدیم نگاه شما مخاطبین عزیز خواهد شد.
بخش دوم:
در حال حاضر مهم‌ترین فعالیت‌ها و برنامه‌های مؤسسه چیست و تمرکز فعالیت‌های یکی دو سال اخیر بر چه موضوعاتی بوده است؟
اکنون فعالیت عمدة ما دربارة آزادگان است و اهم این فعالیت‌ها عبارت است از:
1.اقدام به راه‌اندازی ویکی آزادگان (پروژة ایجاد سامانة تخصصی حفظ و نشر آثار و ارزش‌های اسارت و آزادگان)
طرح ویکی اسارت یک دایره‌المعارف با صفحه wiki است که به منظور حفظ و نشر آثار و ارزش‌های اسارت و آزادگان توسط مؤسسه فرهنگی - هنری پیام آزادگان تدوین و در فضای وب بارگذاری خواهد شد. ویکی اسارت با هدف امکان دستیابی تمام آزادگان و رزمندگان دفاع مقدس به منابع موجود در باب مسائل و عناوین مرتبط با دفاع مقدس و آزادگان تدوین می‌شود.
2. تهیة سمفونی صبر و پایداری (آزادگان)
«سمفونی صبر و پایداری» اثری ارزشی، فاخر و هنری و ترکیبی از دکلمه، شعر و موسیقی با هدف بیان عظمت یک موضوع ملی یعنی «آزادگان» در اذهان یک ملت است که در سطح بین‌المللی با مذاکره و حمایت بنیاد رودکی و وزارت ارشاد اسلامی تولید شده است. تولید این اثر فاخر را استاد احمد پژمان به عهده داشته است.
3. راه‌اندازی کتابخانة تخصصی آزادگان
کتابخانة تخصصی آزادگان با هدف یاری‌رساندن به جامعة پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزة اسارت با فعالیت‌های زیر راه اندازی شد:
شناسایی و تهیة کتب موجود در زمینة آزادگان، شناسایی منابع مرتبط با خاطرات اسیران عراقی در ایران، تفکیک اردوگاهی همة کتاب‌های خاطرات و تاریخ شفاهی، تفکیک‌سازی کتاب‌های مرجع، پژوهشی، و ... بخشی از فعالیت‌های کتابخانة تخصصی پیام آزادگان است.
4. انتشار بیش از 220 عنوان کتاب، مانند کتاب سرباز کوچک امام که مزین به تقریظ مقام معظم رهبری است، در حوزة کودک و نوجوان و بزرگسال و در قالب‌های خاطره، شعر، پژوهش، تاریخ شفاهی، رمان و ... . کتاب‌های این انتشارات پس از راست‌آزمایی و تطبیق استنادی چاپ خواهد شد.
ازجملة کتاب‌های این انتشارات می‌توان به کتاب پژوهشی نگاره نگاشت آزادگان اشاره کرد. این کتاب با اهداف معرفی آزادگان هر استان و استفادة سریع و آسان از اطلاعات عمومی آزادگان، ضمن تفکیک استانی آزادگان و شهدای اسارت دربرگیرنده تصویر آزادگان جنگ تحمیلی است و شامل برخی از اطلاعات مهم مربوط به اسارت نیز می‌باشد.
کتاب منشور پاکی و خدمتگزاری و نیز مجموعة چهارجلدی آموزش عربی در اسارت براساس اسناد ثبت‌شده روی لف سیگار در دوران اسارت گردآوری شد و به نگارش درآمد.
5. اجرای طرح‌های علمی پژوهشی از جمله تدوین دانشنامه آزادگان تحت نظارت بنیاد دانشنامه، پروژة اردوگاه‌پژوهی، سبک زندگی، تحکیم خانواده آزادگان و ...
- دانشنامة آزادگان با مشارکت بنیاد دانشنامه (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)
انتقال فرهنگ آزادگی و ارزش‌های دفاع مقدس و فراهم‌آوردن فرصت تحقیق و پروژه‌هایی برای بخش آزادگان، مهم‌ترین هدف ما برای تدوین دانشنامة آزدگان بود. تاکنون اثر هنری و کلاً آنچه از اسارت جنگ‌های به‌وقو‌ع‌پیوستة دنیا در اختیار دیگران قرار گرفته است، صرفاً فیلم و سریال و رمان است و اثر پژوهشی خاصی موجود نیست، یا لااقل به دستمان نرسیده است. به نوعی می‌توان دانشنامة آزادگان را کارویژه نامید.
برای تدوین و نگارش دانشنامة آزادگان، طی چندین نشست با حضور بنیاد دانشنامه 600 مدخل در بیست سرفصل انتخاب و برای نگارش به 50 نویسنده سپرده شد.
5-1 دو پروژة اردوگاه‌پژوهی
الف) این پروژه با همکاری 3 پژوهشگر در دست اقدام و تدوین است. اطلاعات کتاب‌های اردوگاه پژوهی از نوع داده‌کاوی اما کیفی خواهد بود و خروجی آن 22جلد کتاب خواهد شد.
ب) پروژه دیگری نیز، تحت عنوان «سفری کوتاه به اردوگاه»، در دست اقدام است که ان‌شاءالله در سال جاری و در قالب 20 کتابچه چاپ خواهد شد. همواره یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های ما شناسایی و شناساندن دقیق اردوگاه‌های آزادگان در عراق بوده است. پراکندگی اطلاعات و کمبود مطالب در آثار گوناگون مکتوب حوزة اسارت، انتقال تعداد زیادی از آزادگان به چندین اردوگاه و گاهی درهم‌آمیختگی روایت‌ها و رویدادها امکان دسترسی به اطلاعات اردوگاه‌ها به‌ویژه برای علاقه‌مندان ناآشنا با پیچیدگی‌های دوران مقاومت (اسارت) را سخت و گیج‌کننده کرده است. به‌طورکلی هنگام مواجهه با درخواست پژوهشگران، رسانه‌ها، هنرمندان و ... برای دستیابی به مجموعه‌ای کوتاه و منسجم از اطلاعات، که حاوی معرفی افراد فعال و خاص و ذکر اجمالی هر اردوگاه باشد، خلأ و فقدان منبع اطلاعاتی مستند بیشتر لمس می‌شد؛ این امر موجب شد تا برای تهیة این کتاب اقدام شود. اهمیت این مجموعه، علاوه‌بر پژوهشی‌بودن آن، کوتاه‌بودن مطالب برای استفادة سریع و آسان علاقه‌مندان، پژوهشگران و هنرمندان است، اگرچه فراموشی جزئیات، به‌خصوص به‌یادآوردن نام همبندی‌ها، از بزرگترین موانع برای به ثمررسیدن این اثر ارزشمند بود، اما بالأخره به سرانجام رسید.
5-2 طرح بررسی عوامل تاثیر‌گذار بر استحکام یا تزلزل بین خانواده‌های آزادگان (در سطح ملی، با شیوة پیمایش
این طرح به‌منظور توانمندسازی خانواده‌های آزادگان به منظور ارتقا کارآمدی و پایداری زندگی خانوادگی، آسیب‌شناسی امکانات ارائه‌شده به خانواده‌ها و آزادگان، بررسی نیازهای خانواده‌ها ازحیث آموزش و ارتقاء مهارت و به اجرا درآمد. خروجی این طرح مجموعه‌ای از پیشنهادات و یک بستة فرهنگی برای کاهش شکاف نسلی بین آزادگان و فرزندانشان بود.
5- 3 سند راهبردی جامعۀ آزادگان
از آنجایی که به‌دلایل مختلف به‌ویژه عدم‌شناخت کافی از ظرفیت عظیم جامعة آزادگان و فقدان برنامة مدون، از این گنجینه برای خدمت به مردم، نظام و آرمان‌های انقلاب اسلامی به‌خوبی استفاده نشده است، ازاین‌رو مؤسسة فرهنگی هنری پیام آزادگان با درک این ضرورت و بر اساس رسالت و مأموریت خود، تدوین «سند راهبردی جامعه‌ی آزادگان» را به نگارش درآورده است.
4-5 پروژة سبک زندگی آزادگان
پس از بیانیة گام دوم مقام معظم رهبری طرح سبک زندگی آزادگان در دستور کار قرار گرفت. یافته‌های این طرح در قالب کتاب در دست اقدام است که ان‌شاءالله در سال آینده چاپ خواهد شد.
تعیین الگوهای مقاومت و تاب‌آوری و صبوری در بحران‌ها، شناساندن سبک زندگی اسارتی به‌عنوان الگوی عملی، ارائة فراشناخت منطقی برای درک آسیب‌ها و موقعیت‌های تهدیدزا و معرفی اسوة قابل‌قبول در حوزة مقاومت و زندگی همراه با آرامش، از اهداف این پروژه است.
6- آرشیو اسناد و اطلاعات آزادگان
ساماندهی بانک اطلاعات فردی و فرهنگی مربوط به آزادگان و جلوگیری از امحا و به فراموشی‌سپردن دستاوردها و میراث گرانبهای دوران مقاومت، انتقال مفاهیم برجسته و ارزشی دوران مقاومت به نسل‌های آینده، در نهایت منجر به تهیة آرشیو اسناد و اطلاعات آزادگان شد. این آرشیو شامل جمع‌آوری حدود 000/10 نامه، گردآوری بالغ بر 000/15 ساعت مصاحبه، اسناد دوران اسارت مانند دست‌نوشته‌ها و عکس و ... است.
7. اجرای برنامه‌های هنری:
تاکنون در همة شاخه‌های هنری از جمله سینما تهیة مستند، فیلم‌نامه، انجام مشاوره‌های هنری برای تهیة فیلم سینمایی، سریال، تله فیلم و ... . ورود کردیم. ساخت بالغ بر70 مستند تلویزیونی، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، نماهنگ، سرود، بخشی از این فعالیت‌های هنری مؤسسة پیام آزادگان است.
8. برگزاری همایش و جشنواره
1-8. جشنوارة ادبی کودک و نوجوان آزاد مثل آزاده
این جشنواره با هدف غایی ثبت مقاومت غرورمندانه آزادگان و با حضور وزیر وقت آموزش و پرورش برگزار شد. حدود 700 اثر در چند رشته مانند شعر، داستان، نمایشنامه و ... به دبیرخانه ارسال شد. آقای دکتر سنگری دبیر علمی این جشنواره بودند. خروجی این جشنواره تولید دوکتاب روزهای پاییزی، بچه‌های مرد و مجموعه آثار برتر جشنواره بود.
2-8. همایش بانوی انتظار
یکی از پروژه‌های مهم ما همایش بانوی انتظار بود. دفاع مقدس لایه‌هایی درونی دارد که تاکنون یا به آنها پرداخته نشده است یا در تمام این سال‌ها بسیار کمرنگ از کنار آن عبور شد.
بی‌تردید می‌توان مادران و همسران آزادگان جنگ تحمیلی را قهرمانان گمنام دفاع مقدس نامید، زیرا آنها سال‌های سال زخم و صبر و انتظار را به متانت گره زدند، سختی‌ها و رنج‌ها را تحمل کردند تا امانت‌دار خوبی برای فرزند یا همسرانشان باشند.
بدون شک نقش مؤثر بانوان در تحکیم بنیان خانواده بر کسی پوشیده نیست؛ در این میان همسران آزادگانی که قبل از به اسارت درآمدن همسر ازدواج کردند، فشار زیادی را متحمل شدند.
آنچه مسلم است عنایت بیشتر به توسعة الگوهای صحیح می‌تواند موجبات ارتقاء گرایش‌های فرهنگی را فراهم نماید و بانوان جوان جامعه خواهند توانست در سایة توجه به ساختار و لایه‌های درونی ارزش‌های دفاع مقدس، زندگی ساده و صمیمی بانوان شایسته دفاع مقدس را الگوی خود سازند و در راه تحکیم بنیان خانواده بکوشند. این همایش با اهدافی مانند:
توسعه و تداوم شیوه‌های صبوری در بین خانواده‌ها و تقویت ارزش‌های مربوط خودسازی مانند انتظار و صبربه اجرا درآمد و خروجی آن مجموعة 10 جلدی بانوی (در قطع جیبی) انتظار بود.
ادامه دارد...
مشاهده بخش اول
انتهای پیام/
خدایا، امروز را با عشق تو آغاز می‌کنم. بخشندگی از توست، عشق در وجود توست، عشق و بخشندگی را بـه ما بیاموز تا مهربان باشیم.