اردوگاه معروف به «اکبر الدَجالین» یا ارشد دروغگوها/ آخرین تحویل سال نو در اسارت

به گزارش روابط عمومی مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان، «علی‌اکبر عرفانی» مدیر مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خراسان رضوی در گفت‌وگویی به تشریح وضعیت اردوگاه ۱۷ تکریت عراق پرداخت و اظهار داشت: بعد از مدتی حضور در اردوگاه الرمادیه، من را به اردوگاه ۱۷ در شهر تکریت منتقل کردند. این اردوگاه نسبت به سایر اردوگاه‌ها مکان خاص و متفاوتی بود به‌طوری که عراقی‌ها آنجا را به «اکبر الدَجالین» یا ارشد دروغگوها می‌شناختند، این نام‌گذاری از این رو بود که بعثی‌ها ایرانی‌ها را دجال خطاب می‌کردند!

وی تأکید کرد: طی یک فرآیند انتخاباتی من در اردوگاه ۱۳ بین اسرا به‌عنوان ارشد انتخاب شدم، همین مسئله عراقی‌ها را کمی حساس کرد. آنها تصور می‌کردند من حتماً فرد خاص و تأثیرگذاری هستم لذا اگر من را از اسرا جدا کنند راحت‌تر می‌توانند سایرین را تحت فشار بیشتری قرار دهند. این بر خورد تنها مختص من نبود بلکه برای سایر اسرا هم در اردوگاه‌های دیگر اتفاق افتاده بود.

عرفانی ادامه داد: وقتی‌که بعثی‌ها تصمیم می‌گرفتند اسیری را از اردوگاهی به اردوگاه دیگر منتقل کنند؛ دوباره شرایط سخت روز اول اسارت، یعنی ضرب‌وشتم در مسیر انتقال و در اردوگاه مبدأ و مقصد تکرار می‌شد.

وی درباره ویژگی اسرای اردوگاه ۱۷ پادگان تکریت گفت: اسرای این اردوگاه را افراد روشنفکر، تحصیلکرده و فرماندهان جبهه تشکیل می‌دادند و تشخیص بعثی‌ها در این زمینه بر اساس اطلاعات جاسوس‌هایی که بین اسرا داشتند به‌نوعی درست بود. علاوه بر جاسوس‌ها، افرادی هم از خود حزب بعث بودند که مثل نهاد عقیدتی سیاسی در ساختار نیروهای مسلح عمل می‌کردند؛ یعنی این گروه از بعثی‌ها برخلاف بقیه با اسرا از در دوستی وارد می‌شدند و از این طریق آنها را تخلیه اطلاعاتی می‌کردند تا افراد شاخص اردوگاه‌ها شناسایی ‌شوند. این افراد یا قبل از اسارت شاخص بودند یا در حین اسارت به فرد شاخصی تبدیل شدند که به کمپ ۱۷ تکریت انتقال ‌یافتند.

عرفانی ادامه داد: اردوگاه ۱۷ تکریت به قاطع یک و قاطع ۲ تقسیم ‌شده بود که حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر در این پادگان اسیر رژیم بعث عراق بودند.

اردوگاه ۱۷ تکریت مصداق ضرب‌المثل ایرانی بود

مدیر مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خراسان رضوی تأکید کرد: تا ۲ ماه اول، مثل روزهای نخست اسارت از مواردی مثل آب، تغذیه و پوشاک به میزانی که نیازهای اسرا را برطرف کند محروم بودیم. بعثی‌ها ما را در تیرماه و در اوج گرما به اردوگاه ۱۷ تکریت که در منطقه بسیار گرمی قرار داشت؛ منتقل کردند. آنها دائم ضرب‌المثل معروف «فلانی را به جایی بردند که عرب نی انداخت» را به ما یادآور می‌شدند و می‌گفتند تکریت همان جاست. هرکس به اینجا منتقل می‌شد بدان معنا بود که رژیم بعث تصمیم ندارد که او را به ایران بازگرداند که البته بعد از اینکه دولتمردان ایران متوجه این موضوع شدند با تهدید عراق، ورق برگشت و اسرای این اردوگاه مجدد توسط صلیب سرخ اظهار هویت شده و اوضاع به نفع اسرا تغییر کرد.

وی بابیان اینکه آن ۲ ماه به رغم همه سختی‌ها اما برکات زیادی به‌همراه داشت، افزود: اردوگاه ۱۷ تکریت دارای ویژگی‌هایی بود که آن را از سایر اردوگاه‌ها متمایز می‌کرد. یکدست بودن جمع اسرا و نبود اختلاف فکری بین آنها اولین ویژگی آن بود. دومین شاخصه که از اولی هم مهمتر است حضور سید آزادگان؛ مرحوم ابوترابی در این اردوگاه بود. ایشان وقتی به اردوگاه ۱۷ تکریت آمدند گفتیم جمع شده حکومت جمهوری اسلامی ایران به رهبری حجت‌الاسلام ابوترابی! توصیه مرحوم ابوترابی به اسرای این اردوگاه، همواره حفظ آرامش و پرهیز از درگیری با بعثی‌ها بود.

عرفانی در ادامه درباره نحوه هدایت و نوع مدیریت اسرا در اردوگاه‌ها توسط سیدآزادگان گفت: این روحانی مبارز با روش‌های هدایت خود، ایمان، جان و وحدت اسرا را حفظ کرد. از برکت حضور ایشان از طرفی فشار عراقی‌ها بر سایر اسرا کمتر شد و از طرف دیگر رفتار اسرا با شاخصه رفتاری سید آزادگان پیش می‌رفت.

وی در خصوص شرایط تغذیه‌ای حاکم بر اردوگاه ۱۷ تکریت گفت: در این اردوگاه از عراقی‌ها خواستیم که زمینی را در اختیار ما بگذارند تا با کمک اسرایی که در زمینه کشاورزی تجربه بیشتری داشتند؛ آن را به محصول برسانیم تا هم اسرای ایرانی و هم بعثی‌ها از محصولات این زمین استفاده کنند زیرا به لحاظ تغذیه‌ای به بعثی‌ها هم به خوبی رسیدگی نمی‌شد، که آنها با این پیشنهاد موافقت کردند. کشاورزی در این زمین یا باغچه باعث می‌شد که تغذیه اردوگاه ۱۷ تکریت بهتر از سایر اردوگاه‌ها باشد.

مدیر مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خراسان رضوی بابیان اینکه در اردوگاه ۱۷ تکریت شاهد حضور افرادی از شهرهای مختلف بودیم که هریک هنر خاصی در زمینه غذایی داشتند، ابراز داشت: تعدادی از اسرا اصالتاً یزدی و اصفهانی بودند که با توجه به پیشینه شهر زادگاهشان در زمینه تهیه شیرینی تبحر داشتند و از این تجربه در اردوگاه استفاده می‌کردند. همین موضوع باعث شده بود که شیرینی‌هایی که در اردوگاه ما تهیه می‌شد نسبت به سایر اردوگاه‌ها متنوع‌تر باشد.

تحویل سال نو در اسارت، متقاوت‌تر از سایر سال‌ تحویل‌ها بود

وی در ادامه با اشاره به اینکه سال ۱۳۶۹ اولین تحویل سالی بود که در آن مردم، ایران بدون حضور امام خمینی (ره) را تجربه می‌کرد و سنگینی این ماجرا برای اسرا دوچندان بود، افزود: با این حال تأکید حجت‌الاسلام ابوترابی بر این بود که اسرا خیلی بر خودشان سخت نگیرند چراکه این سختی به لحاظ روانی تبدیل به زندانی در زندان می‌شد؛ بر همین اساس مراسماتی همچون سایر کمپ‌ها و اردوگاه‌ها برگزار شد با این تفاوت که اسرا در شب تحویل سال یا شب نخست سال ۱۳۶۹ از آسایشگاه‌ها بیرون آمدند و در محوطه اردوگاه برنامه‌های فرهنگی نظیر تئاتر و سرود اجرا شد.

عرفانی در ادامه گفت: به‌همین مناسبت یکی از اسرا عروسک خاصی مثل عمونوروز تهیه کرده بود، در کنار آن، با گرم کردن لاشه توپ بسکتبال و چسباندن آن بدور حلب، وسیله‌ای شبیه طبل درست کرده بود که صدا از پشت آن منعکس می‌شد!

مدیر مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خراسان رضوی بیان داشت: در این مراسم علاوه بر قرائت پیام تبریک سید آزادگان به‌مناسبت عید نوروز توسط یکی از اسرا، ارشدهای اردوگاه نیز در آسایشگاه خود به قرائت دعا پرداختند که مضمون یکی از دعاهایی که اسرا آمین آن را بلند گفتند، این بود که سال آینده همه در ایران باشند! بحمدالله این اتفاق در همان سال یعنی سال ۱۳۶۹ رقم خورد و ما آزاد شدیم! در کنار این برنامه‌ها، برنامه عید دیدنی‌ها هم مثل سال قبل انجام شد که نسبت به اردوگاه قبلی بهتر بود؛ لذا تحویل سال نو در اردوگاه ۱۷ تکریت برایم شیرین‌تر از اردوگاه ۱۳ الرمادیه بود.

وی افزود: بر اساس تجربه به دست آمده، هر آزاده به هر میزان که دوران اسارت را گذرانده، اولین تحویل سال بعد از اسارت برای او فوق‌العاده متفاوت بود. اگر او در کنار خانواده‌اش پنج نفر می‌شده قطعاً با یک نشاط خاصی بر سر سفره هفت‌سین گرد هم جمع می‌شدند. او در لحظه تحویل سال، فراز و فرود خاطرات تحویل سال نو در دوران اسارت را مثل؛ انفرادی، مریضی و موارد دیگر را مرور می‌کرد.

مدیر مؤسسه فرهنگی پیام آزادگان خراسان رضوی در پایان صحبت‌های خود گفت: بعدها که یکی از اسرای اردوگاه ۱۳ الرمادیه که مدتی را در انفرادی به سر برده بود، دیدم به من گفت همیشه لحظات سال تحویل به یاد شما و افرادی می‌افتم که واسطه آزادی ما شدید! حالات تحویل سال نو آزادگان نه فقط در اولین سال بعد از آزادی‌ از چنگال رژیم بعث عراق که تا امروز هم در هر تحویل سال برایشان ادامه دارد.

انتهای پیام/

شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ

✍ خبرنگار | مالک دستیار