داستان دانشگاه اسارت

بعضی‌ها از معلم‌های اردوگاه، کتاب‌های درسی را روی کم‌ترین امکانات کاغذی، از گوشه پاکت پودر شست‌وشو گرفته تا کوچک‌ترین برگه‌هایی که هر از گاه به دست‌مان می‌رسید، می‌نوشتند.

سخت‌گیر بودیم و از ارفاق خبری نبود. تجوید را اگر کامل نمی‌کردند خبری از ورود به دوره روخوانی نبود. روخوانی و روان‌خوانی را که خوب یاد نگرفته بودیم محال بود به ترجمه راه پیدا کنیم. صوت و لحن درس آخر کلاس قرآن بود. با همین سعی و روال پیش رفتیم و طولی نکشید که اسرا شدند تحصیل‌کرده‌ی دانشگاه اسارت؛ جشن فارغ التحصیلی را در آسایشگاه برگزار کردیم و از حالا به بعد کسی در درک مفاهیم اولیه درس و دانش مشکل نداشت. تجوید و ترجمه را که آموختیم، پای درس زبان‌های عربی و انگلیسی نشستیم. اصول عقاید، تاریخ معاصر از قاجار تا انقلاب را هم توی سوله با معلم‌هایی

 آموختیم که به اسارت آمده بودند؛ آن‌گاه شروع به آموختن کردیم. از هر سه گروه نیروهای پاسدار، بسیجی و ارتشی همه مخاطب این تحول و دگرگونی شده بودند. به‌رغم سرکوب شدید دانش و خرد، کمتر کسی تسلیم سخت‌گیری‌ها می‌شد. حالا تردد کُند ثانیه‌ها و تکرار ملال‌آور روزها در ظاهر، به شکفتگی‌ و تحولی عظیم در باطن و درک بچه‌ها تبدیل شده بود.من جزو مدرسین بودم. آموختن آن‌چه می‌دانی، به هر شنونده و مخاطب تازه، حکم آموزه‌ای نو برای مدرس دارد. وقتی با چشم‌های منتظر دانشجویی رو به رو می‌شدی که با همه دشواری‌های اسارت تن به علم‌آموزی داده، برگی تازه از زندگی پیش رویت گشوده می‌شد که هرگز به تکرار و ملال نمی‌رسید. با این کار هر روز روزی تازه و هر درس نکته‌ای نو برای من و آموزنده‌ام داشت. با این همه چیزی از خصومت عراقی‌ها نسبت به تحصیل کم نشده بود.